*فرق انقلاب اسلامی ایران با انقلاب مشروطه چه بود.

**مقایسه نقش "رهبری"در نهضت مشروطه و انقلاب اسلامی
یکی از تفاوت های بارز نهضت مشروطه و انقلاب اسلامی در شیوه رهبری است.

در نهضت مشروطه رهبری به صورت پراکنده بود و یک رهبر بلامنازع در آن حضور نداشت در حالی که در انقلاب اسلامی رهبری بلامنازع دردست حضرت امام خمینی (ره)قرار داشت.

تعدد رهبری در نهضت مشروطیت و وجود تعارض بین آنها و تلاش یکی برای کنار زدن دیگری، سرانجام انحراف و شکست نهضت را به دنبال داشت. در حالی که در انقلاب اسلامی، رهبری در مراحل مختلف،دراختیار یک نفر بود که این مهم، تداوم و پیروزی انقلاب را به دنبال داشت.

**نقش روحانیون در نهضت مشروطه و انقلاب اسلامی
نقش و تاثیر روحانیون در نهضت مشروطه و انقلاب اسلامی قابل انکار نیست.

روحانیون هم در نهضت مشروطه و هم درانقلاب اسلامی نقش عمده ای داشتند.

در حالی که درانقلاب اسلامی رهبری بلامنازع در دست روحانیون بود در نهضت مشروطیت روحانیون در چنین سطحی قرار نداشتند.اما حضورآنان در راس نهضت مشروطیت در پیروزی آن موثر بود.

بدون تردید می‌توان گفت حضور روحانیون در نهضت مشروطیت و انقلاب اسلامی از عوامل اصلی جذب اقشار مختلف مردمی در هردو خیزش اجتماعی بود.

*چرا انقلاب مشرو طه برخلاف انقلاب اسلامی ایران شکست خورد.

عوامل ناکامی مشروطه به دو دسته عوامل داخلی و عوامل خارجی تقسیم می شوند.

عوامل داخلی:

1.    ابهام در ایدئولوژی مشروطیت. مشروطه از پیش اندیشیده شده نبود بلکه در روند حوادث از سوی عده ای از نخبگان مطرح شده بود.

2.    ماهیت کاملاً متفاوت نیروهای مشروطه خواه .گروهها ونیروهای اجتماعی متعدد هر یک با اهداف خاص از مشروطه حمایت می کردند.

3.    نفوذ عناصر مستبد و وابسته و نیز غربزدگی افراطی برخی از روشنفکران.

4.    ناکامی در ایجاد یک دولت مر کزی کار آمد.

عوامل خارجی:

در ناکامی انقلاب نشرو طه نقش عوامل خارجی بسیار برجسته است.اتحاد روس و انگلیس در برابر خطر روز افزون آلمان بزرگترین به نظام نوپای مشروطه وارد کرد.حضور نظامی روسها در شمال واشغال چند شهر مهم و سرکوب آزادی خواهان آخرین امید های مشروطه خواهان را برباد داد.حضور انگلیسیها در جنوب کشور نیز آشفتگی اوضاع را بیشتر میکرد.

منابع

§       کتاب انقلاب اسلامی ایران

§       گیلان در جنبش مشروطه

§       دولت مردان ایران

§       ایران در آستانه انقلاب مشروطه

§       مقدمه فکری نهضت مشروطه

§       انقلاب مشروطه ایران