پس از جنگ جهانی دوم رقابت شدید میان کشور های فاتح موجب شد تا کشور های جهان در یک جناح بندی کلی در بلوک شرق و یا غرب قرار بگیرند ؛ البته در برابر آنها برخی کشورهای بی طرف وجود داشتند ، نظریه عدم تعهد در چنین شرایطی ظهور کرد و موجب تشکیل جنبش عدم تعهد گردید .

رهبران کشور های بی طرف سعی کردند با گرد هم آوردن کشور های جهان سوم همبستگی خود را در مقابل دو بلوک شرق و غرب به نمایش بگذارند .رهبران موسس این جنبش جواهر لعل نهرو (هند) ، مار شال تیتو (یوگوسلاوی) ، احمد سوکارنو (اندونزی ) و جمال عبدالناصر (مصر) بودند .

اولین گردهمایی اعضای عدم تعهد آوریل 1955در کنفرانس باندونگ اندونزی صورت گرفت که 29 کشور آسیایی و آفریقایی در آن شرکت کردند .اصول این جنبش که به پیشنهاد جواهر لعل نهرو به اصول پنج گانه یا پنچشیلا شهرت یافت عبارتند از  :

1 - احترام متقابل به تمامیت ارضی و حاکمیت کشورها

2 - عدم تجاوز

3 - عدم دخالت کشور ها در امور داخلی یکدیگر

4 - مساوات کشورها

5 - همزیستی مسالمت آمیز

کنفرانس سران تا کنون پانزده بار برگزار شده است : بلگراد (1961)، قاهره(1964) ، زامبیا (1969) ، الجزیره (1973) ، سریلانکا (1976) ، هاوانا (1979)، دهلی نو(1983)، زیمباوه(1986)، بلگراد (1989)، اندونزی(1992)، کارتاگنا(1995) ، آفریقای جنوبی(1998) ، کوالالامپور (2003) ، هاوانا(2006)، شرم الشیخ (2009) .

جنبش عدم تعهد در حال حاضر 120 عضو دارد که دو سوم کشور های عضو سازمان ملل را شامل می شوند . همچنین 18 کشور و 10 سازمان بین المللی به عنوان ناظر در این جنبش حضور دارند .

جمهوری اسلامی ایران رسما پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران به عضویت این جنبش در آمد . در اجلاس پانزدهم که در تیرماه سال 88 در شرم الشیخ مصر برگزار شد مقرر شد ایران از سال 1391 تا 1394 ریاست جنبش را بر عهده داشته باشد و اجلاس شانزدهم نیز در شهریور ماه سال 1391 در تهران بر گزار شود که این نخستین میزبانی ایران بر جنبش عدم تعهد از زمان عضویت در آن است .